विकिपिडिया:खास लेख/२०१८
|
खास लेखअन
|
यै मैनाको खास लेख (डिसेम्बर, २०२४)
|
 डोटेली विकिपिडियाको मुख्य पन्नामी भया खास लेखलाई मासिक रुपमी समसामयिक स्तरिय लेखअन फेरबदली हुन्या गरि व्यवस्था गरियाऽ छ । डोटेली विकिपिडियामी अच्याल ३,५८५ लेखअन छन् जै मध्येबठे २३ लेखअन खास लेखकी लेखा छनौट भइसक्या छ । डोटेली विकिपिडियामी हालसम्म चयन भयाका खास लेखअनको सूची तलिखाइ राखियाऽ छ । कोइ लै लेख खास लेखको रूपमी छनौट हुनाकी लेखा स्तरिय हुन जणुरी छ जैको लेखा केइ मापदण्डअन तय गरियाका छन् । यदि तमले खास लेखमी कोइ समस्या देख्याछौ भण्या वार्ता पृष्ठमी सन्देश दिनाखी अनुरोध गद्दौ ।
यदि खास लेख सम्बन्ध मी तमरा केइ सुझाव या जिज्ञासाअन भयाबरे कृपया कुरणिकाआनी पाना मी राख्खाकि अनुरोध गद्दौउ। |
|
डिसेम्बर, २०१८ को खास लेख नेपालोऽ पैल्लो शहरी योजना गरिबर बसालियाऽ सप्तरी जिल्लाऽ सदरमुकाम राजविराज तराई को सप्पै है पैल्लो रे अधिराज्योऽ चौथो ठुलो नगरपालिका हो। वि.सं. १९९४ तिर सप्तकोशी नदी ले पुरना सदरमुकाम हनुमाननगर लाइ कटानि अद्द पस्या पाछा सदरमुकाम अर्खि ठउर साद्दाइ उपयुक्त जग्गाइ खोजि हुन पसि। तत्कालीन बडाहाकिम प्रकाश शमशेर जबरा ले उपयुक्त ठउर खोजिबर शहर बसौनेइ जिम्मेवारी ख्याति प्राप्त इन्जिनियर डिल्लीजङ्ग थापा लाई सौँपिराइथ्यो। उन ले आफुनो जमिनन्दारि मौजा रयाऽ जोलहरी मलेठ गाउँ नजिकै का राजपुर मौजा मी सदरमुकाम बसौन्या पक्का अर्यो। तै बगत सुन्दर शहराऽ रूप मी प्रसिद्धि पायाऽ भारत जयपुराऽ नक्शा बमोजिम शहरी योजना गरिबर वि.सं.१९९८ मी राजविराज शहर बसाइयो। येइ नगरपालिका मी ऐल सम्म १२ जना प्रमुख तथा उप-प्रमुखअन होइसकीर्याहान्। नगरपालिकाऽ पैल्ला प्रमुख यमुनानन्द मिश्र रे उप प्रमुख गुणानन्द चौधरी हुन्। (और पढ…) नोभेम्बर, २०१८ को खास लेख दक्षिण एसियाली सहयोग सङ्गठन वा छोटो नाम सार्क सन १९८०मा दक्षिण एसिया क्षेत्रमा विकसित भयाको क्षेत्रीय एकताको भावनालाई बंगलादेशका राष्ट्रपति जियाउर रहमानले विशेष पहल गर्याका थिए । यसअघि नेपालका राजा वीरेन्द्र वीरबिक्रम शाहले सन १९७७ ताका कोलोम्बो योजना परामर्शदातृ सम्मेलनमा नेपालको नदी-नालाहरूलाई यई क्षेत्रका मुलुकहरूको हितको लागि प्रयोग गर्न आह्वान गर्याका थिए ।
अक्टोबर, २०१८ को खास लेख माधवप्रसाद घिमिरे (जनम: वि.सं. १९७६ असोज ७ गते) स्वच्छन्दतावादी भावधारा रे परिष्कारवादि शैलि भया: कुशल नेपालि साहित्यकार कवि रे गीतकार हन्। उन नानाइछना बठेइ लगालग नेपालि साहित्य क्षेत्र माइ कविता, खण्डकाव्य, गितिनाटक, कथा, अनुवाद लेख-प्रबन्ध जसा अनेकन विधा-उपविधाअन माइ कलम चलौनाइ आया: बहुमुखि प्रतिभा हन्। प्रकृति का अनेकन बिबिध पक्षअन लाइ आफुना जीवन्त रचनाअन माइ समावेश अरिबरे जीवनै लाइ प्रकृति सापेक्ष ढङ्ङ बठेइ व्याख्या अद्द्या उनरि लेखाइ दिर्घसाधना ले भरीरैच। उन ले १९९२ साल माइ गोरखापत्र माइ आफुना कविता छपाइराइछन्। उनरा नवमञ्जरी (१९९४), घामपानी (२०१०), नयाँ नेपाल (२०१३), किन्नर-किन्नरी (२०३३) जसा कविता सङ्ग्रह सङ्कलित छन्। उन लाइ 'राष्टकवि' कि उपाधि ले सम्मान अरीरैछ। (और पढ…) सेप्टेम्बर, २०१८ को खास लेख भानुभक्त आचार्य (वि. सं. १८७१ असार २९ – वि सँ १९२५ असोज ६) नेपाली साहित्य का प्राथमिक काल का प्रतिनिधि कवि हुन। उन वाल्मीकि रामायण का अनुवादक का रुप मी प्रख्यात छन। मोतिराम भट्ट ले उनलाई पैल्ली कि मिञ्ज्याँ नेपाली भाषा का आदिकवि को उपाधि दियाऽ थ्यो। उनले प्रश्नोत्तर (वि.सं. १९१० ), भक्तमाला (वि.सं. १९१०), वधूशिक्षा(वि सं १९१९) लगायतका कृतिइन लेखीराइछन। उनरा पाण्डुलिपि लाई संग्रह अरीबर मोतिराम भट्टले पुस्तकाकार मी प्रकाशित अर्या पछा उन नेपाली साहित्य मी पछ्याणीया हुन। (और पढ…) अगस्ट, २०१८ को खास लेखभानुभक्त आचार्य (वि. सं. १८७१ असार २९ – वि सँ १९२५ असोज ६) नेपाली साहित्य का प्राथमिक काल का प्रतिनिधि कवि हुन। उन वाल्मीकि रामायण का अनुवादक का रुप मी प्रख्यात छन। मोतिराम भट्ट ले उनलाई पैल्ली कि मिञ्ज्याँ नेपाली भाषा का आदिकवि को उपाधि दियाऽ थ्यो। उनले प्रश्नोत्तर (वि.सं. १९१० ), भक्तमाला (वि.सं. १९१०), वधूशिक्षा(वि सं १९१९) लगायतका कृतिइन लेखीराइछन। उनरा पाण्डुलिपि लाई संग्रह अरीबर मोतिराम भट्टले पुस्तकाकार मी प्रकाशित अर्या पछा उन नेपाली साहित्य मी पछ्याणीया हुन। (और पढ…) जुलाई, २०१८ को खास लेख भीमसेन थापा (सन् १७७५ अगस्ट – सन् १८३९ अगस्ट ५) नेपाल का दोसरा तथा सबै है लमा समय सम्म पद मी रयाऽ नेपाल का मुख्तियार (प्रधानमन्त्री सरह) तथा राष्ट्रिय विभूति हुन्। राजा रणबहादुर शाह का हजुरिया (शाही सचिव तथा सल्लाहकार) भया पछा भीमसेन थापा को उदय भयाऽ हो। सन् १८०० मी रणबहादुर गद्दीत्याग अरीबर निर्वासित जीवन बितौनाइ भारत का वाराणसी जन्ज्याँ भीमसेन थापा लै सङ्ङै जाइरैथ्या। इसै कृतज्ञता का कारण, रणबहादुर शाह ले भीमसेन थापा लाई नोला विस्तारित सरकार मी काजी (मन्त्री सरह को पद) का पद मी नियुक्त अर्यो । सन् १८०६ मी रणबहादुर शाह को हत्या उनराइ सौतेला भाइ शेरबहादुर शाह हताँ भया पश्चात भीमसेन थापा ले ९३ जना को हत्या अरीबर स्वयं आफुइ मुख्तियार (प्रधानमन्त्री सरह को पद) बन्या। (और पढ…) जुन, २०१८ को खास लेख कैलालीका पुराना राजनीति अद्दे मान्छ बर्ष ६८ का मोहनराज मल्ल प्रदेश नम्वर ७ का मुख्य मान्छ बनिरैछन। चार दशक भन्ना झिक्कै समयदेखि कैलालीमी राजनीति गद्दै आएका राष्ट्रिय पञ्चायतका पैल्लिका सांसद मल्ल नेपाली कांग्रेसका महासमिति सदस्य लै हुन् । उनी २०३७–२०४६ सम्म राष्ट्रिय पञ्चायतका सदस्य भएका थिए । २१ बर्षको उमेरबाटै राजनीतिमा लागेका मल्लले २०२८ सालमा डोटी बोगटान अन्तर्गत पण्डौन गांउ पञ्चायतको प्रधानपञ्च, २०३२ सालमा कैलालीजिल्ला पञ्चायतको उपसभापति, २०४५ सालमा टीकापुर विकास समितिको अध्यक्ष , ०५२ सालमा परराष्ट्र मन्त्रालयको सल्लाहाकार रे त्रिभुवन विश्वविद्यालयको सभासद भएर पनि अनुभव बटुली सकेका छन्। (और पढ…) मे, २०१८ को खास लेख.svg) अन्टार्क्टिका पृथ्वीयो दक्षिणतम महाद्वीप हो, जैमी दक्षिणी ध्रुव अन्तर्निहित छ। यो दक्षिणी गोलार्द्ध ओ अन्टार्कटिक क्षेत्र रे लगभग सङताइ अन्टार्कटिक वृत आ दक्षिण मी अवस्थित छ। यो चारै हण बठेइ दक्षिणी महासागर घेरीरैछ। अफना १४० लाख वर्ग किलोमीटर (५४ लाख वर्ग मील) क्षेत्रफल आ सङ्ङै यो, एशिया, अफ्रीका, उत्तरी अमेरिका रे दक्षिणी अमेरिका पछा, पृथ्वीया पाँचवाँ सब है ठूलो महाद्वीप हो, अन्टार्कटिका आ ९८% भाग औसतन १.६ किलोमीटर मोटी बरफ ले ढोकीरैछ। (और पढ…) अप्रिल, २०१८ को खास लेख काठमाडौं विश्वविद्यालय (अङरेजी : Kathmandu University या KU) नेपाल ओ यक निजी स्रोत रे साधनबठेइ सञ्चालित सामुदायिक विश्वविद्यालय हो। यो विश्वविद्यालय काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला आ धुलिखेल मी अवस्थित छ। सन् १९९१ का डिसेम्बर मी स्थापित नेपाल ओ पैल्लो निजी स्रोत रे साधन बठेइ सञ्चालित सामुदायिक विश्वविद्यालय ओ मुख्य भवन धुलिखेल मी रयाआ भया लै और क्याम्पस तथा सम्बन्धन प्राप्त क्याम्पस देश आ और भागअन मी लै छन। मानविकी, व्यवस्थापन, वाणिज्य, विज्ञान, चिकित्साशास्त्र, इन्जिनियरिङ आदि की येइ विश्वविद्यालय मी पढाई हुन्छे। हाल काठमाडौं विश्वविद्यालयमी १५,००० जति विद्यार्थी अध्ययनरत छन्। (और पढ…) मार्च, २०१८ को खास लेख.jpg) गोदावरी सुदूरपश्चिममी रया एक पमुख धार्मिक तथा पर्यटकीय स्थल हो । यो कैलाली जिल्लाको गोदावरी गा.बि.स.मी रया छ । यहाँ शिव मन्दिर, गोदावरी भगवतीको मन्दिर, हनुमानको मुर्ति(४३ फीट अग्लो) तथा अन्य देवी, देवताका मुर्ति र मन्दिरलै छन्। प्रत्येक वर्ष मकर संक्रान्तिका दिन गोदावरीमी मेला लाग्ने गर्छ । मेलामी स्वदेश तथा भारतबठेई ठुलो संख्यामी भक्तजनहरुको उपस्थिति रहने गर्छ । ये मेलामी बिबाह, ब्रतबन्ध, मीत लगाउने लगायत अन्य धार्मिक कार्यहरु पनि गरिनान।
(और पढ…) फेब्रुअरी, २०१८ को खास लेख वी.पी. कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान (अङरेजी: B.P. Koirala Institute of Health Sciences) स्वशासित, आत्मनिर्भर स्वास्थ्य विश्वविद्यालय हो। यो पूर्वी नेपालाः सुनसरी जिल्लाः धरान नगरपालिका मा सन् १९९३ मी स्थापना भयाः हो। वी.पी. कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान मी अइल स्नातकोत्तर, स्नातक, और विश्वविद्यालय प्रमाणपत्र कार्यक्रमअन सञ्चालन मी छन्। येइ का ७०० शैय्याः शिक्षण अस्पतालाः सङ्ङै चार कलेजअन छन्: मेडिकल, डेण्टल, नर्सिङ, रे सामुदायिक स्वास्थ्य। बी.पी. कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठान ऐन २०४९ (१९९३) ले येइ लाइ स्नातक, स्नातकोत्तर, डक्टरेट डिग्री रे और प्रमाणपत्र तह कि पढ़ाइ खिलाइ अनुमति दीराइछ। (और पढ…) जनवरी, २०१८ को खास लेख अछाम जिल्ला सुदूर पश्चिमाञ्चल विकास क्षेत्रको एक जिल्ला हो। यो सेती अञ्चलमी पड़न्छ। अछाम जिल्ला एक पहाडी विकट जिल्ला मानिया लै यो अाफुना ऐतिहासिक, धार्मिक रे प्राकृतिक सम्पदाले सम्पन्न रयाको जिल्ला हो। अछाम जिल्ला को सदरमुकाम सडक संजालमि जोडियासंगै यई ठउरको विकास क्रमले अग्रसरता लियाछ। अछाम नामाकरण सम्वन्धमि विभिन्न आधारअन पाइनान्। यिन मध्ये केयि आधारअन इसा छन्।(और पढ…) | |