अरुणा आसफ अली
| अरुणा आसफ अली | |
|---|---|
 | |
| जन्म | अरुणा गांगुली 16 जुलाई 1909 कालका, पञ्जाब, भारत |
| मृत्यु | २९ जुलाई १९९६ (उमेर ८७) नयाँ दिल्ली, भारत |
| राष्ट्रियता | भारतीय |
| नागरिकता | भारतीय |
| अल्मा मेटर | सेक्रेड हार्ट कन्भेन्ट |
| पेशा | राजनीतिक, कार्यकर्ता, शिक्षक,प्रकाशक |
| जिवनसाथी | आसफ अली (विवाह. 1928; मृत्यु 1953) |
| पुरस्कार | अन्तर्राष्ट्रिय लेनिन शान्ति पुरस्कार (1964), जवाहरलाल नेहरू पुरस्कार (1991) ,पद्म विभूषण (१९९२) ,भारत रत्न (1997) |
अरुणा आसफ अली (१६ जुलाई १९०९ - २९ जुलाई १९९६) एक भारतीय शिक्षाविद्, राजनीतिक कार्यकर्ता, रे प्रकाशक थिइन्। भारतीय स्वतन्त्रता आन्दोलनमी सक्रिय सहभागी, उनलाई १९४२ मी भारत छोडो आन्दोलनको क्रममी गोवालिया ट्याङ्क मैदान, बम्बईमी भारतीय राष्ट्रिय झण्डा फहराउनको लागि व्यापक रूपमी सम्झिन्छ। स्वतन्त्रता पछि, उनी राजनीतिमी सक्रिय भइन्, दिल्लीको पहिलो मेयर बनिन्। [१]
बाल्यकाल
[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]अरुणाको जन्म १६ जुलाई १९०९ मी कालका, पञ्जाब, ब्रिटिश भारत (अहिले हरियाणा, भारत) मी बंगाली ब्राह्मण परिवारमी भएको थियो। .[२] उनका बुबा उपेन्द्रनाथ गांगुली पूर्वी बंगाल (अहिले बंगलादेश) को बरिसाल जिल्लाका थिए तर संयुक्त प्रान्तमी बसोबास गर्नुभयो। उनका बुबा रेस्टुरेन्टका मालिक थिए । उनकी आमा अम्बालिका देवी प्रख्यात ब्राह्मो नेता त्रैलोक्यनाथ सान्यालकी छोरी थिइन् जसले धेरै ब्राह्मो भजन लेखेका थिए। उपेन्द्रनाथ गांगुलीका कान्छो भाइ धीरेन्द्रनाथ गांगुली (डीजी) प्रारम्भिक फिल्म निर्देशकहरू मध्ये एक थिए। [३] अर्का भाइ नागेन्द्रनाथ विश्वविद्यालयका प्राध्यापक थिए जसले नोबेल पुरस्कार विजेता रवीन्द्रनाथ टैगोरकी एकमात्र जीवित छोरी मीरा देवीसँग विवाह गरे। [४]अरुणाकी बहिनी पूर्णिमा बनर्जी भारतको संविधान सभाको सदस्य थिइन्। अरुणाले लाहोरको सेक्रेड हार्ट कन्भेन्ट रे त्यसपछि नैनीतालको अल सेन्ट्स कलेजमी पढेका थिए। उनको स्नातक पछि, उनले कलकत्ताको गोखले मेमोरियल स्कूलमी शिक्षिकाको रूपमी काम गरे। उनले इलाहाबादमी कांग्रेस पार्टीका नेता आसफ अलीलाई भेटिन्। धर्म रे उमेरको आधारमी आमाबाबुको विरोधको बावजुद (उनी मुस्लिम थिए रे उनको २० वर्षभन्दा बढी उमेरमी) उनीहरूले सन् १९२८ मी विवाह गरे। [५]
विरासत
[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]अरुणा आसफ अलीलाई सन् १९६४ [६] को लागि अन्तर्राष्ट्रिय लेनिन शान्ति पुरस्कार रे १९९१ मी अन्तर्राष्ट्रिय समझदारीको लागि जवाहरलाल नेहरू पुरस्कार प्रदान गरिएको थियो। [७] उनलाई १९९२ मी आफ्नो जीवनकालमी भारतको दोस्रो सर्वोच्च नागरिक सम्मान, पद्म विभूषण रे अन्ततः सन् १९९७ मी मरणोपरान्त सर्वोच्च नागरिक सम्मान, भारत रत्नबाटी सम्मानित गरिएको थियो।[८] 1998 मी, उनको सम्झनामी एक टिकट जारी गरिएको थियो। नयाँ दिल्लीको अरुणा आसफ अली मार्ग उनको सम्मानमी नामकरण गरिएको थियो। अखिल भारतीय अल्पसंख्यक मोर्चाले वार्षिक रूपमी डा. अरुणा असफ अली सद्भावना पुरस्कार वितरण गर्दछ।
सन्दर्भ
[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]- ↑ "Remembering the fearless freedom fighter".
- ↑ "Let's Remember The Forgotten Women Freedom Fighters - SheThePeople TV" (in अङ्ग्रेजी). Archived from the original on 11 January 2022. Retrieved 2022-01-11.
- ↑ G. N. S. Raghavan (1999). Aruna Asaf Ali: A Compassionate Radical. National Book Trust. ISBN 9788123727622.
- ↑ Krishna Dutta and Andrew Robinson, ed. (1997). Selected Letters of Rabindranath Tagore. Cambridge University Press. ISBN 0521-59018-3.
- ↑ Radha Kumar (1993). The History of Doing: An Illustrated Account of Movements for Women's Rights and Feminism in India, 1800–1990. Zubaan. p. 68. ISBN 9788185107769.
- ↑ "Lenin Peace Prize", The Item, 14 August 1965.
- ↑ "List of the recipients of the Jawaharlal Nehru Award". ICCR website. Archived from the original on 5 July 2010. Retrieved 13 November 2010.
- ↑ "Padma Awards Directory (1954–2007)" (PDF). Ministry of Home Affairs. Archived from the original (PDF) on 10 April 2009. Retrieved 7 December 2010.
