मोरारजी देसाई

मोरारजी देसाई
देसाई सन् १९७८ मी
जन्म	मोरारजी रणछोडजी देसाई २९ फेब्रुअरी १८९६ भाडेली, बम्बे प्रेसिडेन्सी, ब्रिटिश भारत (वर्तमान वलसाड, गुजरात, भारत)
मृत्यु	१० अप्रिल १९९५ (उमेर ९९) बम्बई, महाराष्ट्र,भारत (वर्तमान मुम्बई)
राष्ट्रियता	भारतीय
नागरिकता	भारतीय
अल्मा मेटर	मुम्बई विश्वविद्यालय
जिवनसाथी	गुजराबेन देसाई ​ ​(विवाह 1911; मृत्यु 1981)

मोरारजी रणछोडजी देसाई [१] (२९ फेब्रुअरी १८९६ - १० अप्रिल १९९५)[२] एक भारतीय स्वतन्त्रता कार्यकर्ता रे राजनीतिज्ञ थिए जसले १९७७ रे १९७९ को बीचमी जनता पार्टीद्वारा गठित सरकारको नेतृत्व गर्दै भारतको चौथो प्रधानमन्त्रीको रूपमी सेवा गरेका थिए। राजनीतिमी आफ्नो लामो करियरको दौडान, उनले बम्बई राज्यको मुख्यमन्त्री, गृहमन्त्री, वित्तमन्त्री रे भारतको दोस्रो उपप्रधानमन्त्री जस्ता सरकारमी धेरै महत्त्वपूर्ण पदहरू सम्हालेका थिए।

प्रधानमन्त्री लालबहादुर शास्त्रीको मृत्यु पछि, देसाई प्रधानमन्त्री पदका लागि बलियो दावेदार थिए, केवल 1966 मी इन्दिरा गान्धीबाटी पराजित भए।उनी १९६९ सम्म इन्दिरा गान्धीको मन्त्रिपरिषद्मा अर्थमन्त्री रे उपप्रधानमन्त्रीको रूपमी नियुक्त भएका थिए। उनलाई १९ मे १९९० मी पाकिस्तानको सर्वोच्च नागरिक सम्मान निशान-ए-पाकिस्तानले सम्मानित गरिएको थियो। उनी भारतीय राजनीतिको इतिहासमी ८१ वर्षको उमेरमी प्रधानमन्त्रीको पद सम्हाल्ने सबैभन्दा वृद्ध व्यक्ति हुन्। उनलाई भारतको सर्वोच्च नागरिक सम्मान, भारत रत्न प्रदान गरिएको थियो। सन् १९९५ मी ९९ वर्षको उमेरमी उनको निधन भएको थियो ।

प्रारम्भिक जीवन रे शिक्षा

भारतीय हुलाक टिकट १९९६ मी देसाई

मोरारजी देसाई गुजराती अनविल ब्राह्मण परिवारमी जन्मेका थिए। [३] [४]उनका पिताको नाम रणछोडजी नागरजी देसाई रे आमाको नाम वजियाबेन देसाई थियो। उनको जन्म भदेली गाउँ, बुल्सार जिल्ला, बम्बे प्रेसिडेन्सी, ब्रिटिश भारत (वर्तमान वलसाड जिल्ला, गुजरात, भारत) मी २९ फेब्रुअरी १८९६ मी भएको थियो, आठ सन्तानमध्ये जेठो थिए। उनका बुबा विद्यालयका शिक्षक थिए । [५] देसाईले आफ्नो प्राथमिक शिक्षा द कुण्डला स्कूल (अहिले जेभी मोदी स्कूल भनिन्छ), सावरकुण्डलामी गरे रे पछि बाई अवा बाई हाई स्कूल, वलसाडमी भर्ना भए। सन् १९२७–२८ को दङ्गामी हिन्दुहरूप्रति नरम व्यवहार गरेकोमी दोषी पाएपछि देसाईले मे १९३० मी गोधराका डेपुटी कलेक्टरको पदबाटी राजीनामी दिएका थिए। [६]

राज्य सम्मान

सजावट		देश	मिति	नोट	सन्दर्भ
	निशान-ए-पाकिस्तान	पाकिस्तान	१९ मे १९९०	पाकिस्तानको सर्वोच्च नागरिक सम्मान।
	भारत रत्न	भारत	१९९१	भारत को सर्वोच्च नागरिक सम्मान।