अमर्त्य सेन

कडी थप्नुहोस
विकिपिडिया बठेइ
अमर्त्य सेन
आधिकारिक चित्र नोबेल पुरस्कारबाटी
जन्म (1933-11-03) 3 November 1933 (age 90)
शान्ति निकेतन, बङ्गाल, ब्रिटिश भारत (हाल पश्चिम बङ्गाल, भारत)
वासस्थानसंयुक्त राज्य अमेरिका
राष्ट्रियताभारतीय
अल्मा मेटरकलकत्ता प्रेसिडेन्सी कलेज (बि.ए.),
ट्रिनिटी कलेज, क्याम्ब्रिज (बि.ए., एम.ए., पिएच.डी.)
Influenced by
Influenced
पुरस्कारअर्थशास्त्रमा नोबेल पुरस्कार (१९९८)
भारत रत्न (१९९९)
राष्ट्रिय मानवता मेडल (२०१२)[३]

अमर्त्य कुमार सेन (बङ्गाली: অমর্ত্য সেন; जन्म: ३ नोभेम्बर १९३३) एउटा भारतीय अर्थशास्त्री तथा दार्शनिक हुन् जो सन् १९७२ देखि संयुक्त राज्य अमेरिका तथा संयुक्त अधिराज्यका विभिन्न विश्वबिद्यालयमी पढाउने कार्य गर्दै आएका छन् । उनलाई सन् १९९८ मी अर्थशास्त्रमी योगदानको लागि अर्थशास्त्रमा नोबेल पुरस्कार प्रदान गरियो ।

उहाँ हाल थोमस डब्लु. लामन्ट विश्वविद्यालयका प्राध्यापक हुनुहुन्छ, रे हार्वर्ड विश्वविद्यालयमी अर्थशास्त्र रे दर्शनका प्राध्यापक हुनुहुन्छ।[१]

प्रारम्भिक जीवन र शिक्षा[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

अमर्त्य सेनको जन्म बङ्गाल हिन्दू वैद्य[४][५][६] परिवारमी शान्तिनिकेतन, बंगाल, ब्रिटिश भारतमी भएको थियो। उनका बुबा आशुतोष सेन ढाका विश्वविद्यालयमी रसायनशास्त्रका प्राध्यापक, दिल्लीमी विकास आयुक्त रे पश्चिम बंगाल लोक सेवा आयोगका अध्यक्ष थिए। सन् १९४५ मी उनी आफ्नो परिवारसँग पश्चिम बंगालमी सरेका थिए। सेनकी आमा अमिता सेन क्षिती मोहन सेनकी छोरी थिइन्, प्रख्यात संस्कृतविद् रे प्राचीन र मध्ययुगीन भारतका विद्वान, जो टैगोरका निकट सहयोगी थिए। केएम सेनले 1953 देखि 1954 सम्म विश्व भारती विश्वविद्यालयको दोस्रो उपकुलपतिको रूपमी सेवा गरे। सेनले सन् १९४० मी ढाकाको सेन्ट ग्रेगरी स्कूलबाटी आफ्नो विद्यालय शिक्षा सुरु गरेका थिए। सन् १९४१ मी उनलाई शान्तिनिकेतनको पथभवनमी भर्ना गरियो, जहाँ उनले आफ्नो विद्यालय शिक्षा पूरा गरे। 1951 मी, उहाँ प्रेसिडेन्सी कलेज, कलकत्ता गए, जहाँ उनले बी.ए गरे।

व्यक्तिगत जीवन[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

सेनले तीन पटक विवाह गरेका छन्। उनकी पहिलो पत्नी नबनीता देव सेन, एक भारतीय लेखक रे विद्वान थिइन्, जससँग उनका दुई छोरीहरू थिए: अन्तरा, एक पत्रकार रे प्रकाशक, रे नन्दना, एक बलिउड अभिनेत्री। सन् १९७१ मी लण्डन सरेको केही समयपछि नै उनीहरुको विवाह टुट्यो । [२]1978 मी सेनले इवा कोलोर्नी, एक इटालियन अर्थशास्त्री, युजेनियो कोलोर्नी रे उर्सुला हिर्सम्यानकी छोरी रे अल्बर्ट ओ. हिर्सम्यानकी भतिजीसँग विवाह गरे। दम्पतीका दुई सन्तान थिए, एउटी छोरी इन्द्राणी, जो न्यूयोर्कमा पत्रकार हुन्, रे छोरा कबीर, हिप हप कलाकार, एमसी, रे श्याडी हिल स्कूलमी संगीत शिक्षक थिए। सन् १९८५ मी क्यान्सरका कारण इभाको मृत्यु भयो । 1991 मी, सेनले एम्मा जर्जिना रोथस्चाइल्डसँग विवाह गरे, जो हार्वर्ड विश्वविद्यालयमी इतिहासका जेरेमी रे जेन नोल्स प्रोफेसरको रूपमी सेवा गर्छन्।

पुरस्कार र सम्मान[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

सेनले विश्वभरका विश्वविद्यालयहरूबाटी ९० मानद डिग्री प्राप्त गरेका छन्।[७] 2019 मी, लन्डन स्कूल अफ इकोनोमिक्स ले असमानता अध्ययनमी अमर्त्य सेन अध्यक्षको स्थापनाको घोषणा गर्‍यो।[८]


सन्दर्भ सामग्री[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

  1. ↑ Sen, Amartya (2010). The idea of justice. London: Penguin. ISBN 9780141037851.
  2. ↑ Deneulin, Séverine (2009). "Book reviews: Intellectual roots of Amartya Sen: Aristotle, Adam Smith and Karl Marx". Journal of Human Development and Capabilities. Taylor and Francis. 10 (2): 305–306. doi:10.1080/19452820902941628.CS1 maint: ref=harv (link)
  3. ↑ "President Obama Awards 2011 National Humanities Medals", National Endowment for the Humanities, 13 December 2012. छाड्डिबार पुग्या मिति:16 June 2014.
  4. ↑ "Legends of Bengal West Bengal Tourism". Dept. of Tourism, Government of West Bengal. Retrieved 2021-05-24.
  5. ↑ "Bengal does have its caste divisions, but only at the subterranean level". Economic Times Blog (in अङ्ग्रेजी). 2016-05-06. Retrieved 2021-06-08.
  6. ↑ "Govt needs to improve public schools: Amartya Sen at Shantiniketan", India Today, July 12, 2018. (in en)
  7. ↑ "Curriculum Vitae: Amartya Sen" (PDF). Harvard University. January 2013. Retrieved 16 June 2014.
  8. ↑ "LSE announces Amartya Sen Chair in Inequality Studies". London School of Economics. 14 March 2019. Retrieved 20 May 2019.
  9. ↑ "Chapter "S"", Members of the American Academy of Arts & Sciences: 1780–2013 (PDF), Cambridge, Massachusetts: American Academy of Arts & Sciences, 2013, p. 499, archived from the original (PDF) on 11 August 2014, retrieved 16 June 2014.
  10. ↑ "APS Member History". search.amphilsoc.org. Retrieved 2021-12-10.
  11. ↑ "Professor Amartya Sen receives awards from the governments of France and Mexico", Harvard University | Department of Economics, 18 December 2012.
  12. ↑ "Chevalier de la légion d'honneur à M. Amartya SEN" (Given by Fabien Fieschi, Consul General of France in the USA). 27 November 2012. Retrieved 24 June 2017.
  13. ↑ Ghosh, Deepshikha. "If you get an honour you think you don't deserve, it's still very pleasant: Amartya Sen", NDTV, 14 December 2013.
  14. ↑ "Amartya Sen wins new UK award", The Indian Express, 10 February 2015.
  15. ↑ "Economist Amartya Sen awarded Bodley Medal". Bodleian Libraries. Retrieved 2019-03-28.
  16. ↑ "Friedenspreis 2020 Amartya Sen" (in जर्मन). Retrieved 17 June 2020.
  17. ↑ "Laureates – Princess of Asturias Awards". The Princess of Asturias Foundation (in अङ्ग्रेजी). Retrieved 2021-05-26.

बाह्य कडीहरू[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

अमर्त्य सेनको बारेमा विकिपिडियाका भातृ योजनाहरूमा खोज्:

उद्घरण विकिकथनबठे
चित्र तथा मिडीया कमन्सबठे
समाचार विकिसमाचारबठे

यी पनि हेर्नुहोस[सम्पादन • स्रोत सम्पादन]

"https://dty.wikipedia.org/w/index.php?title=अमर्त्य_सेन&oldid=258995" बठे निकालियाऽ