खरमुजुर

खरमुजुर
भाले (कलियाको) रे पोथी
Conservation status
Critically Endangered (IUCN 3.1)
वैज्ञानिक वर्गीकरण
जगत:	जन्तु जगत
जाति:	हाड भयाः
Class:	पंक्षी
गण:	Gruiformes
मौ:	Otididae
वंश:	Houbaropsis Sharpe, 1893
प्रजाति:	H. bengalensis
Binomial name
Houbaropsis bengalensis (Gmelin, 1789)
पर्यायअन
Eupodotis bengalensis (Gmelin, 1789)

भारत का आसाम का शर्क मी उड्डारयाः यक भाले

खरमुजुर अथवा खरमयुर नेपाल लगायत भारतीय उपमहाद्वीप माइ पायीन्या यक प्रकार का चड़ा कि प्रजाति हो। अन्तर्राष्ट्रिय प्रकृति संरक्षण सङ्घ ले यै प्रजाति लाइ रातो सूची माइ सूचीकृत अरिराइछ।

विवरण

खरमुजुर रे नानो खरमुजुर उसाइ धेकीन्या भिन्न प्रजातिअन हुन्। खरमुजुर नाना खरमुजुर है ठूलो रे गठिलो हुन्छ जै को चौड़ो मुण्डो रे मोटि घाँटि हुन्छे। खरमुजुर कालो सेतो छिर्विर्या रङ्ङ को रे घाँस का रङ्ङ सित मिल्लोजुल्लो हुन्छ। भाले को मुण्डो, घाँटि रे मल्लो भाग कालो रे उड्या का बेला मी पख्यार का टुपा मी हल्का काला बाहेक सङतोइ सेतो धेकीन्छ। पोथी रे अल्पवयस्कअन मैला खैरा बठेइ बलौट्या कैला सम्म हुनान। मैलो सेतो पङ्खढकनि मी गाढ़ा रे मसिना धर्सा हुनान। येइ को नाप ६६ से.मि. हुन्छ। घाँस्या मैदान मी पायीन्या लामा खुट्टा, मजबुत शारीरिक बनावट, लामि घाँटी रे मुण्डा मी कल्की जसो धेकीन्या खरमयुरका पोथी रे छौंना खैरा हुनान। प्रजनन का बेला बयस्क भाले प्रायः कालो धेकीन्छ, जै का पख्यार भँण्या सेता हुनान।

वितरण तथा वासस्थान

खरमुजुर नेपाल लगायत भारत, कम्बोडिया रे भियतनाम माइ पाइनान। यो प्रजाति ३०५ मि. है निच्चा भूभाग मी केइ संरक्षित क्षेत्र मी मात्तरी पाइनान। सिरु या खर को जिङ्ङ माइ बस्स मनपड़ौन्या खरमयूर नेपाल मी तराई का सिमसार क्षेत्र माइ पाइन्छ। कोसीटप्पु वन्यजन्तु आरक्ष खरमुजुर खिलाइ विश्वइ का महत्त्वपूर्ण ठउर का रूप मी चिनियाः छ। खरमयूर बच्चा उद्युन्या बेला नेपाली भू-भाग मी धेकिया लै तै पछा औन्या हिउँन रे वर्षा मी नेपाल बठेइ प्रायः हराउनान। यो चड़ो नेपाल खिलाइ आगन्तुक चड़ा माइ गणीन्छ।

खतरा तथा संरक्षण अवस्था

यो प्रजाति संरक्षणका हिसाब ले विश्व मी अति सङ्कटापन्न अवस्थामी रयाः छ। नेपाल सरकार ले यै लाइ संरक्षित चड़ा का सूची माइ राख्याः छ।