सूर्य

सुर्ज्या

सूर्य (प्रतीक: ) हमरा सौर्यमण्डलआ केन्द्रमाइ रयो तारो हो। येईलाई घाम या सुर्जे लै भण्णान। पृथ्वी लगायत भौत ग्रह, ग्रहिका, उल्कापिण्ड, पुच्छ्रेतारा आदि येईको परिक्रमा अद्दान। पृथ्वीमी रयाआ सप्पै जीवन सूर्यइका कारणले सम्भब भयाआ हो।

वैज्ञानिक अध्ययन

सूर्यओ तौल करिब २×१०३० किलोग्राम छ, जो सामान्य है केइ बर्ता हो। येईका तौलओ करीब ७४% हाइड्रोजन, २५% हिलियम रे बाँकी अन्य गरुवा पदार्थअन रैर्याअान। येइको आयु करिब ५ अर्ब वर्ष रयाआ अनुमान अरिन्छ। सूर्यले आफुना जीवनओ आधा यात्रा तय अरिसक्याआ अनुमान अरिन्छ। येई समयमी सूर्यले परमाणवीय सन्धि प्रतिक्रियाद्वारा केन्द्रमी रयाआ हाइड्रोजनलाई हिलियममा परिणत अरन्छ। करिब ५ अर्ब बर्ष पछा यो तारो ग्रहीय नेबुलामी परिणत होलो।

पृथ्वीया सबै है नजीकओ तारो होइबर रे बैज्ञानिकअन बठेइ गैलो अध्ययन हुनाहुनाइ लै, येईका बारेमी भौती प्रश्नअन अनुत्तरित छन् - जस्याँकि, क्याइ येईका बाइल्ला बायुमण्डलओ तापक्रम दशलाख केल्भिन है बर्ता छ जबकि येइका धेक्द सकिन्या सतहओ तापक्रम ६,००० के. मात्तरी छ।

‍‍वैदिक धारणा

वेद रे पुराणमी सूर्य लाई सौर्यमण्डलको सर्वाधिक बलशाली ग्रह माणिन्छ। नवग्रह मध्ये सूर्यलाई विशेष मान्यता दिइया छ। सूर्यलाई शनिको पिता माणिया छ। सूर्यको रंग रातो रे उइको वाहन रथ हो, उइको एक मात्र चक्र छ जइले वर्षलाई दर्शाउँछ। ये चक्रमी १२ भाग छ जो १२ महिनाको द्योतक हो। ये चक्रको मध्यमी छ भाग छ जो छ ऋतुअनको द्योतक हो। रवि, हेली, भास्कर, विकर्तन, अहस्कर, तपन, पूषा, नभेश्वर, मार्तण्ड, दिवाकर, प्रभाकर, अर्क, अरुण, चित्ररथ आदि येका पर्याय नामअन हन।