हिरादेवी वाइवा

हिरा देवी वाइवा
सन् २०१० मी खिचियाः तस्वीर
व्यक्तिगत विवरण
जन्म	(1940-09-09) 9 September 1940 अम्बूटिया, दार्जीलिङ, भारत
मृत्यु	(2011-01-19)19 जनवरी 2011 कदमतला, सिलिगुड़ि, भारत
किसिम	नेपाली लोक गीत, तामाङ सेलो, भजन
पेशा	नेपाली लोक गायन
वाद्ययन्त्र	मादल, हार्मोनियम, डम्फु

हिरा देवी वाइबा (English: Hira Devi Waiba) भारताऽ दार्जीलिङ बठेइ नेपाली लोक गायिका हन्, रे उन लाइ नेपाली लोकगायन क्षेत्र मी अग्रणी व्यक्ति का रूपमा लियिन्छ। उनरो चुरा त होइन अस्तुरा बोलोऽ गीद रिकर्ड अरियाऽ तामाङ सेलो गीदअन मध्ये पैल्लो माणीन्छ। हिरादेवी वाइबा एचएमभी, कोलकाता सित कट एल्बम (सन् १९७४ रे १९७८) भयी यक मात्तरी नेपाली लोक गायिका हन्। अल इण्डिया रेडियो मी उन यक मात्तरी ग्रेड ए नेपाली लोक गायिका थिन्। खर्साङाऽ अम्बोटियाऽ यक सङ्गीतकार मौ कि सदस्य उन ले भारत मी नेपाली गीदअन मी उचाइ हाँसिल अरिराइथिन्। उन ले आफुना ४० बर्ष्या गायन अवधि मी हाराहारि ३०० गीद गाइराइछन्।

पुरस्कारअन

गायनाऽ क्रम मी उन भारत रे नेपालाऽ विभिन्न पुरस्कारअन बठेइ पुरस्कृत होइरैथिन्। हिरादेवी लाइ सन् १९८६ मी नेपाली अकादमी अफ दार्जीलिङ ले मित्रसेन पुरस्कार, सन् १९९६ मी सिक्किम सरकार ले मित्रसेन स्मृति पुरस्कार ले पुरस्कृत अरिराइथ्यो। तस्याइ उनले सन् २००१ मी वर दौडी जाँदा, पर दौडी जाँदा के को रङ्ग लाग्यो मलाई लोकगीद खिलाइ दार्जिलिङ गोरखा पार्वत्य परिषद् (दागोपाप) बठेइ अगम सिंह गिरि पुरस्कार रे गोर्खा सहीद सेवा समित्योऽ लाइफटाइम अचिभमेन्ट अवार्ड लगै पाइराइथिन्। नेपाल सरकार ले उन लाइ गोर्खा दक्षिण बाहु, वि.सं. २०६६ साल मी ५१ हजार नेपाली रुप्प्याऽ मधुरिमा फूलकुमारी महतो सम्मान, रे साधना सम्मान बठेइ सम्मानित अरिराइथ्यो।

निधन

दार्जिलिङ मी हिउँ पड़्या हनाले सिलगुढी मी शीतलहर चलिबरे जाड़ि बड़िरैथि। तसै बेला सन् २०११ जनवरी १८ का दिन परभात आगो ताप्द्या क्रम मी हड़ आगो लाग्या पछा अगा ले उन गम्भीर घाइत्या होइरैथिन्। उनरा घुँड़ा लै मल्लो अदा है बर्ता हड़ जल्याऽ थ्यो तै बेला उन घर मी एकली थिन्। स्थानीयवास्याऽ सहयोग मी तत्काल उन लाइ नजिकै का उत्तर बङ्गाल मेडिकल कलेज पुरेइराइथ्यो पुइ लै जनवरी १९ का ब्याहान अस्पतालै मैं ७१ वर्षाऽ उमर मी उनरो निधन भयो।

यिन लै हेरः

1. नवनीत आदित्य वाइवा
2. नेपाली सङ्गीत
3. तामाङ सेलो

बाइल्ला स्रोतअन

• Hira Devi Waiba's songs and life in pictures युट्युब मी
• हिरादेवी वाइबाऽ गीदअन
• 'Navneet Aditya Waiba | अये स्याङ्बो'
• 'Navneet Aditya Waiba | फरिया ल्याइदिएछन्'
• 'Navneet Aditya Waiba | चुइया मा हा | धान नाच गीद'
• 'Navneet Aditya Waiba | DHANKUTA - For our Lahure Brothers'
• 'Navneet Aditya Waiba | झिल्के नाच्यो - डम्फु गीद'