धन सिंह थापा

विकिपिडिया बठेइ
लेफ्टिनेन्ट कर्णेल
धन सिंह थापा
PVC
जनम२८ अप्रिल १९२८
सिमला, पञ्जाब प्रान्त, ब्रिटिश भारत
(वर्तमान दिन सिमला, हिमाचल प्रदेश, भारत)
मृत्यु६ सेप्टेम्बर २००५(२००५-०९-०६) (७७ वर्ष)
पुणे, महाराष्ट्र, भारत
राष्ट्रियता भारत
सेवा/शाखा Indian Army
सैनिक  सेवा1949–1980[१]
तह: लेफ्टिनेन्ट कर्णेल
Service numberIC-7990[२]
गण१/८ गोर्खा राइफल्स
लडाई/युद्धSino-Indian War
अवार्ड: परमवीर चक्र

लेफ्टिनेन्ट कर्नल धन सिंह थापा PVC (२८ अप्रिल १९२८ - ६ सेप्टेम्बर २००५) एक भारतीय सेना अधिकारी, रे भारतको सर्वोच्च सैन्य अलंकार परमवीर चक्र प्राप्तकर्ता थिए।[३] थापा सन् १९४९ मी ८ गोरखा राइफल्सको पहिलो बटालियनमी भर्ती भएका थिए ।

अक्टोबर १९६२ मी चीन-भारत युद्ध सुरु भयो; अक्टोबर २१ मी, चिनियाँहरू सिरिजाप रे युला कब्जा गर्ने उद्देश्यका साथ पाङ्गोङ तालको उत्तरतिर अघि बढे। श्रीजाप १ पाङ्गोङ तालको उत्तरी किनारमी ८ गोर्खा राइफल्सको पहिलो बटालियनले स्थापना गरेको पोष्ट थियो रे मेजर धनसिंह थापाको नेतृत्वमा चाँडै उक्त पोस्टलाई राम्रो सशस्त्र चिनियाँ सेनाले घेरेको थियो। मेजर थापा रे तिनका मानिसहरूले पद सम्हालेका थिए रे अन्ततः पराजित हुनु अघि तीनवटा आक्रमणहरू फिर्ता गरे। थापालगायत बाँचेकाहरूलाई युद्धबन्दीको रूपमी लगियो। उनको बहादुरी कार्यहरू रे आगोमी परेका आफ्ना मानिसहरूलाई उत्प्रेरित गर्ने प्रयासको लागि उनलाई परमवीर चक्र प्रदान गरियो।

युद्ध सकिएपछि थापा कैदबाटी मुक्त भएका थिए । सेनाबाटी अवकाशपछि उनले सहारा एयरलाइन्स मी छोटो अवधिको लागि काम गरे। ६ सेप्टेम्बर २००५ मी उनको मृत्यु भयो।

बाल्यकाल[सम्पादनस्रोत सम्पादन]

धनसिंह थापाको जन्म पदमसिंह थापाको घरमा २८ अप्रिल १९२८ मी हिमाचल प्रदेशको शिमलामी भएको थियो । उहाँ २८ अगस्ट १९४९ मी पहिलो बटालियन, ८ गोर्खा राइफल्समी सामेल हुनुभयो,[२] रे २१ फेब्रुअरी १९५१ मी लेफ्टिनेन्टमी बढुवा भई सेकेन्ड लेफ्टिनेन्टको रूपमी अस्थायी आयोग प्राप्त गर्नुभयो। [४] उनले २९ सेप्टेम्बर १९५६ मी लेफ्टिनेन्टको रूपमी स्थायी कमिशन प्राप्त गरे, [४] रे २१ फेब्रुअरी १९५७ मी कप्तान पदोन्नति गरियो। [५]

थापाको शालिक परम योद्ध स्थल, राष्ट्रिय युद्ध स्मारक, नयाँ दिल्ली



पछिको जीवन[सम्पादनस्रोत सम्पादन]

थापालाई २१ फेब्रुअरी १९६४[६] मी मेजर रे २८ फेब्रुअरी १९७० मी लेफ्टिनेन्ट कर्णेलमी बढुवा भएको थियो।[७] उनले ३० अप्रिल १९८० मी सेनाबाट अवकाश पाए ।[१] सेवानिवृत्ति पछि, थापा लखनउमी बसोबास गरे, रे सहारा एयरलाइन्सको निर्देशकको रूपमी छोटो अवधिको लागि काम गरे।[८]६ सेप्टेम्बर २००५ मी थापाको निधन भयो । उहाँको श्रीमती शुक्ला थापा,[९] रे तीन छोराछोरी छन्।[१०][११]

धन सिंह थापा पोस्ट[सम्पादनस्रोत सम्पादन]

पाङ्गोङ सोको उत्तरी किनारमी रहेको चाङ्चेन्मो रेन्जको फिंगर-३ स्पर नजिक रहेको भारतीय सेनाको स्थायी सीमा चौकीलाई धन सिंह थापाको सम्मानमा धन सिंह थापा पोष्ट नाम दिइएको छ। २०२२ मी, ITBP ले पोस्ट म्यान गरिरहेको थियो[१२]

अन्य सम्मान[सम्पादनस्रोत सम्पादन]

सन् १९८० को दशकमी, शिपिंग कर्पोरेशन अफ इण्डिया (SCI), जहाज मन्त्रालयको आश्रयमी रहेको भारत सरकारको उद्यमले PVC प्राप्तकर्ताहरूको सम्मानमी आफ्ना पन्ध्रवटा कच्चा तेल ट्याङ्करहरू नामकरण गर्यो। ट्यांकर एमटी मेजर धनसिंह थापा, PVC सन् १९८४ मी SCI लाई डेलिभर गरिएको थियो, रे चरणबद्ध हुनु अघि २५ वर्ष सेवा गरेको थियो।[१३][१४]

टिप्पणीहरू[सम्पादनस्रोत सम्पादन]

उद्धरणहरू
  1. १.० १.१ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)", The Gazette of India, 29 August 1981, p. 1186.
  2. २.० २.१ Chakravorty 1995, p. 79.
  3. "DHAN SINGH THAPA | Gallantry Awards". gallantryawards.gov.in. Retrieved 12 July 2020.
  4. ४.० ४.१ "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)", The Gazette of India, 15 December 1956, p. 250.
  5. "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)", The Gazette of India, 16 November 1957, p. 288.
  6. "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)", The Gazette of India, 27 June 1964, p. 241.
  7. "Part I-Section 4: Ministry of Defence (Army Branch)", The Gazette of India, 29 July 1972, p. 1083.
  8. Cardozo 2003, p. 80.
  9. Anuradha Mascarenhas (26 January 2015). "Remembering the bravest of the brave". The Indian Express. Archived from the original on 29 October 2017. Retrieved 18 November 2017.
  10. "Param Vir Chakra awardee Thapa dead", The Hindu, 7 September 2005. छाड्डिबार पुग्या मिति:18 November 2017.
  11. "Lt Col Dhan Singh Thapa passes away". Zee News. Zee Media Corporation Ltd. 6 September 2005.
  12. ITBP to Guard Dhan Singh Thapa post near Finger 3 again, Economic Times, 22 February 2021.
  13. "Vessel Details – Major Dhan Singh Thapa, PVC". MarineTraffic. Retrieved 19 November 2017.
  14. Marine Division 2000, p. 149.

सन्दर्भ[सम्पादनस्रोत सम्पादन]

थप पढाइ[सम्पादनस्रोत सम्पादन]

  • Rawat, Rachna Bisht (2014), The Brave: Param Vir Chakra Stories, Penguin Books India Private Limited, ISBN 978-01-4342-235-8