अल्फ्राइड जेलिनेक

अल्फ्राइड जेलिनेक
सन् २००४ मी जेलिनेक
जनम	(1946-10-20) 20 October 1946 मुएर्चुस्लाक, स्टेरिया, अष्ट्रिया
पेशा	आख्यानकार, उपन्यासकार
राष्ट्रियता	अस्ट्रियाली
विधा	नारीवाद, समाजपरक समालोचना प्रणाली
उल्लेखनीय कार्यअन	द पियानो टिचर, ग्रिड, लष्ट
उल्लेखनीय सम्मानअन	नोबेल साहित्य पुरस्कार सन् २००४
हस्ताक्षर

अल्फ्राइड जेलिनेक (जर्मन: [ɛlˈfʁiːdə ˈjɛlinɛk]; जनम: २० अक्टोबर १९४६) यक अष्ट्रियाली साहित्यका, नाटककार, लेखक तथा कवयत्री हुन्। उनको जनम सन् १९४६ अक्टोबर २० का दिन अष्ट्रियाको स्तिरिया प्रदेशको मुएर्चुस्लाक भन्ने ठाउँमी भयाको थ्यो। उनलाई सन् २००४ मी साहित्यमी नोबेल पुरस्कारद्वरा सम्मानित गरियाः थ्यो।

अल्फ्राइड जेलिनेक मुख्यतया कवयत्री हुन् रे त्यसको साथसाथै उन नाटककार रे साहित्यका लै हुन्। यिनलाई गीतिकाव्य स्रष्टाका रुपमी लै चिनिन्छ। जेलिनेक विवहा पछा जर्मन भाषा रे साहित्यको विशिष्ट हस्ती लै बनिन्। यिनका उपन्यासअनमी विषेशगरी पूँजीवादका कमजोरीमाथि प्रहार गर्ने खालको हुन्छ। यिनले समाजका कमजोर मानिसअनको समर्थनमी लै जुटेकी थिइन्।

बाल्यकाल

जेलिनेकको जनम सन् १९४६ अक्टोबर २० का दिन अष्ट्रियाकध स्तिरिया प्रदेशको मुएर्चुस्लाक भन्ने ठाउँमी भयाको थ्यो। उनको बुवा यक रसायनशास्त्री थ्याः रे उनले दृतिय विश्व युद्धका बेलामी विभिन्न अौधोगीक सामग्रीअनको उत्पादन गरेका थ्याः। जेलिनेकले भिएना स्थित अल्बेयर जिम्नाजियाम शिक्षालयबठे आफ्नो अौपचारीक अध्यक्ष आरम्भ गरेकी थिइन्। उनले भिएना विश्वविद्यालयमी कला इतिहास अध्यक्ष गर्न सुरुगरेकी थिइन् तर तैबेला उनलाई यक मानसिक समस्य भएका कारण उनले उक्त अध्यक्ष जारी राख्न असमर्थ रहिन् जसका कारण उनी आफैले केही वर्षका लागि घरबठे अन्तै बसिन्। जेलिनेकले भिएना विश्वविद्यालयबठे नाटक अध्यन गर्दै रङ्गमञ्चको महत्त्व थाहा पाएकी थिइन्। उनले इतिहास विषयमी लै उच्च शिक्षा हासिल गरेकी थिइन्। उनको सानै बठे सङ्गीतमी चाख राख्ने भएकाले उनले सानैबठे सङ्गीत सिक्न थालेकी थिइन् रे उनले पछा सङ्गीत विषयमी लै स्नातक गरेकी थिइन्। जेनिलेकलाई सानै उमेरबठे कविता मनपर्थ्यो रे उनले आफ्नो साहित्यीक आरम्भमी कवितालाईनै अभिव्यक्तको माध्यम बनाइन्। २१ वर्षको उमेरमी उनले "लिसास स्याडो बेबी" नामक यक उपन्यास लै सार्वजनिक गरेकी थिइन् भने उनले १९६९ मी साहित्य पुरस्कार लै प्राप्त गरेकी थिइन्। १९६० को दशकमी उन राज्नीतिक रे सामाजिक क्षेत्रमी लै क्रियाशील रहिन्।

ब्या:

जेनिलेकको विवहा यक जर्मनेली कलाकार गटफ्राइड हङ्ग्सबर्गसित १२ जुन १९७४ मी भयाको थ्यो। ब्या पछा यिनले विभिन्न क्षेत्रअनको भ्रमण गर्दै भौगोलिक तथा सांस्कृतिक ज्ञान लै हासिल गरेकी थिइन्।

कृतिअन

जेलिनेकले लिसस स्याडो (सन् १९६७), वीर सिन्ड लोकफेगेल बेबी (सन् १९७०), विमेन एज लभर्स (सन् १९७५), वण्डरफुल वण्डरफुल टाइम्स (सन् १९८०), द पियानो टिचर (सन् १९८३) आदि कृतिअन प्रकाशन गरेकी छिन्। त्यसको साथसाथै उनले क्लारा एस (सन् १९८४), अो वाण्डनेस (सन् १९८५), लष्ट (सन् १९८९), इन आल्पस (सन् २००२), इर्म एण्ड मार्गरेट (सन् २००४) आदि पुस्तकअन लै सार्वजनिक गरिकी छिन्। उनको कृतिअनमी मानवमाथि भएको हिंसा, दुराचार रे उत्पीडिन देखाइन्छ। जेनिलेकले सन् २००४ मी प्रसिद्ध नोबेल पुरस्कार लै प्राप्त गरेकी थिइन्।

प्रसिद्ध

जेलिनेक यक भित्रीआँट दह्रो भएकी सष्टा रे प्रयाप्त कलाक्षमता भएकी प्रतिभा हुन्। जेलिनेकले सयौं वर्षदेखि कुकृत्य जोगाएर राख्ने आफ्नै मुलुकका अपराधीअन माथि आवाज उठाउन सुरु गरिन्। जनताको चोट रे मर्का नबुझ्ने देशका शासनअनलाई प्रहार गरिन्। उनले जिम्मेवारी वहन गर्न नसक्ने राष्ट्रिय राजनितीज्ञअन माथि आवाज रे विरोध गर्ने काम गरिन्। अन्तर्राष्ट्रिय समस्याको जरो पहिलयाएर काम गर्ने असमर्थ हुने राष्ट्रसङ्घका महासचिवलाई सतर्क गरिन्। एउटा सर्जक भएर गर्नुपर्ने दायित्व यिनले पूर्णरुपमी निर्वाह गरिन्, जसका कारण जेलिनेक प्रसिद्ध भइन्।

बाइल्ला सूत्रअन

• आधिकारिक वेबसाइट
• अल्फ्राइड जेलिनेकको नोबेल पुरस्कार जित्ने कृति
• अल्फ्राइड जेलिनेकको जानकारी
• नोबेल पुरस्कार
• बीबीसी